internetsayar

SUPAPLAR, SUPAP MEKANİZMASI VE KISIMLARI

1-) SUPAP MEKANİZMASI

2-) KAM MİLİ

3-) SUPAP TAHRİK YÖNTEMLERİ

4-) SUPAPLAR VE SUPAP YUVALARI

5-) SUPAP KILAVUZLARI

6-) SUPAP YAYLARI

7-) SUPAP İTİCİLERİ

8-) KÜLBÜTÖR KOLU VE MİLİ

1-) SUPAP MEKANİZMASI

      1-a-) Yapısı: Dört zamanlı bir motor,emme, sıkıştırma, yanma, egzoz stroklarına sahiptir.Ancak supap çalışması için sadece iki stroka gerek vardır;bunlar emme ve egzoz stroklarıdır. Bu yüzden Supap mekanizması tek bir motor çevrimini tamamlamak için krank milinin her iki turunda eksantrik mili bir kez dönerek emme ve egzoz supaplarını çalıştıracak tarzda tasarlanmıştır.

      1-b-) Supap Çalışması: Krank mili döndüğü zaman, triger kayışı vasıtasıyla eksantrik milinin dönmesine neden olur.Bazı motorlarda eksantrik mili dişliler vasıtasıyla döndürülür.

      Eksantrik mili, kamlar supap fincanlarını aşağı doğru iterek supapları açarlar. Eksantrik mili dönmeye devam ederken supap yayları supapları kapatırlar. Eksantrik mili, krank milinin her iki tur dönmesinde bir tur dönerek
supapların bir kez açılıp kapanmasını sağlar.

2-) KAM MİLİ

        Kam mili, supapları dört zaman çevrimine göre açan piston kursu boyunca açık tutan ve yaylar yardımıyla kapatan setli bir mildir.Eksantrik milinde emme ve egzoz supapları ile eşit sayıda kamlar bulunur.Distribütör tahrik dişlisi ile yakıt pompası tahrik kamı da eksantrik miline bağlı olarak çalışır.Ayrıca özel bir kam vasıtasıyla da benzin otomatiğini çalıştırır.

        Kam mili hareketini krank milinden, krank kasnağı ve bir zamanlama dişlisi ile alır.Kam mili, sırt kısmı çelik, yatak yüzü yumuşak ince metalden yapılmış boru tipi yataklardır. Kam milleri,krank mili ile birlikte motorda dört zamanı düzenler.Kam mili hareketini krank milinden helis dişli,zincir dişli veya triger kayışı ile alır.Dört zamanda krank mili iki defa dönünce kam mili bir defa döner.

3-) SUPAP TAHRİK YÖNTEMLERİ

            Üç çeşit supap tahrik yöntemi vardır.

     3-a-) Zamanlama Dişli Tip: Bu yöntem kam milinin silindir bloğu içinde yer aldığı üstten supaplı tip motorların supap mekanizmasında uygulanır.

     3-b-) Zamanlama Zincirli Tip: Bu yöntem kam milinin silindir kapağı üzerinde bulunduğu üstten eksantrikli tip motorlarda uygulanır. Kam mili, zamanlama dişlisi yerine bir zamanlama zinciri ve zincir dişliler tarafından tahrik edilir.Zamanlama dişlisi ve zincir dişliler yağ ile yağlanırlar.

     3-c-) Triger Kayışlı Tip: Eksantrik bir zamanlama zinciri yerine iç kısmına diş açılmış bir kayış ile tahrik edilir.Kayış, zincirli tipten daha sessizdir ve yağlanmaya veya gerdirme aparatına ihtiyacı yoktur.Diğer göre daha hafiftir.

Triger kayışı fiber-glass ile güçlendirilmiş kauçuktan yapılmıştır.Gerilme dayanımı çok yüksektir ve ısı değişimlerinde çok az bir esneme yapar.

5-) SUPAP KILAVUZLARI

     5-a-) Görevi: Supapların gerekli şekilde açılıp kapanmasını sağlayan silindirik parçalara supap kılavuzu denir.Supap kılavuzları motorun supap tertip tarzına göre, silindir bloğunda veya silindir kapağında bulunurlar.

     5-b-) Yapısı: Genellikle motorlarda tek parça halinde sökülüp takılabilen supap kılavuzları kullanılmaktadır.Bazı firmalar faturalı kılavuzlar kullanmaktadır.
Emme ve egzoz supapları için ayrı ayrı yapılan kılavuzun bir tarafı faturalı yapılır.

6-) SUPAP YAYLARI

     6-a-) Görevi: Supap yaylarının başlıca görevleri şunlardır;

• Supapların kapatılmasını sağlamak,
• Supabın açılması sırasında supap hareket mekanizmasının ataletini karşılamak üzere yeterli kuvveti üretmek,
• Supap hareket mekanizmasının sıçramasına engel olmak

     6-b-) Yapısı: Supap yayları, dairesel kesitli çelik tellerden silindirsel helisel bir bobin biçiminde yapıldığı gibi, kare kesitli tellerden de yapılabilirler.Dairesel kesitli yaylar yapımlarının kolay oluşu nedeniyle, daha yaygın olarak kullanılırlar.

7-) SUPAP İTİCİLERİ

     7-a-) Görevi:

• Supap iticileri, supap fincanının eksantrik milinden aldığı hareketi külbütör koluna iletir.
• Kam mili ile supap mekanizması arasında bulunan supap iticileri, kam hareketini supaba iletirler.

     7-b-) Yapısı: Supap iticileri genellikle içleri dolu,dairesel kesitli krom nikelli çubuktan yapılmıştır.Kam mili ile temas eden yüzey, gövde ve itici çubuğun oturduğu iç kısım sertleştirilmiştir.

8-) KÜLBÜTÖR KOLU VE MİLİ

            Külbütör kolu külbütör miline tutturulmuştur. Külbütör kolu itici çubuk tarafından itildiği zaman külbütör mili üzerinde dönerek supabı açar.Külbütör kolu üzerinde supap ayarını kontrol eden bir vida ve emniyet somunu vardır.

Külbütör mili çelik alaşımdan yapılmış, içi boşaltılmış ve iki başına özel tapalar takılmış düz bir mildir.Mil üzerinde motorun supap sayısına uygun külbütör manivelası muyluları vardır.Mil yüzeyi özel ısıl işlemle sertleştirilmiştir.Milin ön tarafında yağ giriş deliği ve arka tarafında ise yağ dönüş deliği bulunmaktadır.