internetsayar

 1-SİLİNDİR BLOĞU

 2-SİLİNDİRLER

 3-ÜST KARTER

4-SİLİNDİR KAPAĞI, YANMA ODALARI, SİLİNDİR KAPAK CONTALARI

 5-SİLİNDİR GÖMLEKLERİ

 6-KARTER

1-) SİLİNDİR BLOĞU

    1-a-) Görevi: Silindir bloğu üst karterle birlikte motorun gövdesini teşkil eder.Pistonlara yataklık ettiği gibi silindir bloğu içerisinde bulunan silindirler, silindir kapağı ile birlikte yanma odalarını teşkil eder.Motorun çalışması için
gerekli olan yardımcı ve esas sistemlerin çoğu silindir bloğu ve üst kartere bağlanır.
1-b-) Yapısı: Silindir bloğu motorun kalbidir.En çok dökme demirden yapılanı kullanılır.Bazı yeni motorlarda alüminyum alaşımdan yapılmış silindir blokları da kullanılmaktadır.Alüminyum hafiftir ve dökme demirden daha iyi bir ısı iletimine sahiptir.Silindirler, silindir kapağı ile kapatılır;sıkı sızdırmazlık silindir bloğu ile silindir kapağı arasına yerleştirilen silindir kapak contası ile sağlanır.Krank haznesi silindir bloğunun alt bölümünde oluşturulmuştur.Silindir blokları genellikle; dökme demirin içerisine %3 oranında serbest grafit halinde karbon ilave edilmesiyle elde edilen esmer dökme demirden yapılırlar.

2-) SİLİNDİRLER

     Benzinin yanması ile oluşan termal enerji her silindir içinde bulunan pistonların aşağı yukarı hareketleri ile mekanik enerjiye çevrilir.Bir motor, termal enerjiyi en verimli şekilde mekanik enerjiye çevirebilmek için aşağıdaki iki önemli noktayı sağlamak mecburiyetindedir.

a-) Basınçlı hava – yakıt karışımının veya yanmış gazın silindir ile pistonların arasından kaçmasına izin vermemelidir.
b-) Piston ile silindir arasındaki sürtünme direnci mümkün olduğunca en azda tutulmalıdır.

Bu sebeplerden dolayı silindirlerin yüzeyleri hassas olarak işlenirler.

3-) ÜST KARTER 
.Üst karter otomobil motorlarında silindir bloğu ile birlikte dökülür. Üst karter krank miline ve kam miline yataklık eder.Yağ pompaları motorun cinsine bağlı olarak içten veya üst kartere bağlanırlar.Benzin otomatiği ve distribütörde genellikle üst kartere bağlanmaktadır.


Üst karterin iç kısmında bloğu boydan boya kateden bir ana yağ kanalı bulunur.Bu kanalın ön ve arkası küçük tapalarla kapatılmıştır.Aynı zamanda ana yağ kanalından, ana ve kam mili yataklarına yağ ileten, yardımcı yağ kanalları da üst karterde bulunur.

4-) SİLİNDİR KAPAĞI,YANMA ODALARI VE SİLİNDİR KAPAK CONTALARI
   
     4-a-) Silindir Kapağı 
.
 4-a-1-) Görevi: Silindirlerin üst tarafını kapatır ve yanma odalarını teşkil eder.Ayrıca bazı yardımcı motor parçaları silindir kapağına bağlanır.

            4-a-2-) Yapısı: Silindir kapakları yüksek sıcaklık ve basınca dayanabilmelidirler.Bu yüzden dökme demirden veya alüminyum alaşımdan yapılırlar.Silindir kapaklarında supapları ve bujileri soğutan su ceketleri ile supaplar ve bujiler gibi yardımcı elemanlar bulunurlar.

4-b-) Yanma Odası Çeşitleri

            Yanma odaları 4 çeşittir.

            4-b-1-) Yarı Küresel Tip Yanma Odası: Bu tip yanma odası, aynı kapasitedeki diğer yanma odası çeşitleri ile karşılaştırıldığında çok küçük bir yüzey alanına sahiptir.Bu tipte ısı kaybı azdır,ayrıca önemli derecede emme
ve egzoz etkinliğine fırsat tanır.

            4-b-2-) Kama tip Yanma Odası: Bu tipte küçük ısı kayıpları vardır.Supap mekanizması yarı küresel yanma odalarına göre oldukça basittir.

            4-b-3-) Küvet Tip Yanma Odası: Yapısı basittir ve üretim maliyeti en düşük tiptir.Supap çapının sınırlı olmasından dolayı, emme ve egzoz verimliliği yarı küresel tipe göre daha azdır.

            4-b-4-) Pentroof Tip Yanma Odası: Bu tip, her silindirde iki veya daha fazla emme ve egzoz supabı bulunduran tüm motorlarda bulunur.Bunun sebebi eksantrik mili ve supap düzenleme ihtiyacıdır.Bu tip yanma odası yüksek sıkıştırma oranına ve hızlı yanmaya sahiptir. Çünkü buji yanma odasının tam ortasına yerleştirilmiştir.

4-c-) Silindir Kapak Contası:

            Bir silindir kapak contası, yanan gazın, soğutma suyunun ve yağın dışarı sızmasını önlemek için silindir bloğu ile silindir kapağı arasına yerleştirilmiştir. Contalar tüm sıcaklıklarda ısıya  ve basınca dayanmak zorunda olduklarından genellikle karbonlu çelik saçtan yapılırlar.

5-) SİLİNDİR GÖMLEKLERİ

     5-a-) Görevi: Silindir bloğundaki silindirik yuvalarına takılan, silindirik parçalara silindir gömleği denir.

     5-b-) Çeşitleri: Gömlekler kuru ve yaş gömlekler olmak üzere ikiye ayrılır.

            5-b-1-) Kuru Gömlekler: Silindir bloğundaki yuvalarına, sıkı geçirilen ince cidarlı çelik veya dökme demir gömleklerdir. Kuru gömlekler silindir bloğundaki yuvalarına 1-2 tonluk bir basınçla oturtturulur.Dış cidarları soğutma suyuna temas etmez.

6-) KARTER
    
     6-a-) Görevi:

• Karter motorun alt tarafını kapatarak, hareketli motor parçalarını dış etkilerden korur.
• Dört zamanlı motorlarda motor yağına depoluk eder.
• Yağı dinlendirir ve soğutur.

     6-b-) Yapısı: Silindir bloğunun alt kısmına krank haznesi adı verilir.Yağ karteri bir sızdırmaz keçe veya conta vasıtası ile krank haznesine civatalanmıştır.Yağ karteri preslenmiş çelik saçtan yapılmıştır.Yağ karterinde araç düz bir yerde olmasa bile yağ karterinin dibinde yeterli miktarda yağ olmasını sağlayacak seperatörler bulunur.Seperatörler birer dalga kıran gibi aracın ani duruşlarında yağın sıçramasını önlerler ve yağın sürekli olarak pompayı beslemesini sağlarlar.

     6-c-) Düz karterler: Oturma yüzeyleri düz, yanlardan üst kartere, önden zaman dişlileri kapağına, arkadan ana yatak kepine bir bütün olarak oturan karterlere düz karter denir.

     6-d-) Boğazlı Karterler: Yanlardan üst kartere, önden ve arkadan kavis biçiminde, ana yatak kepine oturan karterlere boğazlı karterler denir.Bu karterlerde contalar 2 yan ve 2 boğaz olmak üzere  4 parçalıdır.Karterler üst kartere, karter cıvataları ile bağlanmaktadır.

     6-e-) Karterlerde meydana gelebilecek arızalar: Karterin motorun alt tarafında bulunması sebebiyle hareket halindeki tekerleklerden fırlayan taşlar veya karterin herhangi bir yere vurması sonucu Şu arızalar görülür:

• Şekil değişikliği,
• Çatlaklık,
• Ara bölmelerin gevşemesi,
• Yağ boşaltma tapasının ve contasının arızalı oluşu,
• Karter ve boğaz contalarının sıvı kaçırması,

     6-f-) Karter Contaları: Karterlerde genellikle mantar veya özel conta kartonundan preslenerek yapılan contalar kullanılır. Bu contaların kalınlığı genellikle 1,5 - 2,5 mm’dir

            5-b-2-) Yaş Gömlekler: Üstten veya alttan silindir bloğundaki yuvasına oturan, dış cidarı sürekli soğutma suyu ile temas halinde olan silindir gömleklerine yaş gömlekler denir.Yaş gömleklerin değiştirilmeleri kolaydır.